Lezing 'Het gastvrije station'

Een van de meest ingrijpende ontwikkelingen in Nijmegen is het stationsgebied. Het moet de komende tien jaar transformeren naar een duurzame mobiliteitshub met tweeduizend nieuwe woningen, waarin het goed wonen, werken en leven is. Hoe kan het gebied, tussen alle ruimteclaims, ook een plek voor de stad worden? Architect Albert Herder en stedenbouwkundige Hilde Blank presenteren inspirerende voorbeelden van gastvrije publieke ruimtes en onderstrepen het belang van het station als huiskamer van de stad. Gebiedsmanager van gemeente Nijmegen Paul Matthieu reageerde op de voorstellen.

Logistieke puzzel

Ruimtelijk gezien is de herinrichting van het stationsgebied van Nijmegen een enorme puzzel: kruisende paden van fietsers, bussen en voetgangers moeten zoveel mogelijk gescheiden worden en een aanzienlijk deel van de woningbouwopgave van de stad moet in het gebied gerealiseerd worden. Daartussen moet plek komen voor pleinen, terrassen en groen.

Tegelijkertijd raken treinstations in Nederland – transformerend naar ‘multimodale hubs’ – steeds meer afgesloten van het publieke domein. Voordat het woord stadshuiskamer was uitgevonden, boden perrons en stationshal een dak boven het hoofd van zo’n beetje iedereen. Inmiddels worden stations beheerst door efficiëntie en veiligheid. Nijmegen is geen uitzondering: overal hangen camera’s en kille poortjes, lege hallen en pleinen en een gebrek aan zitplaats bepalen het beeld.

De stad ontmoeten

Durven we bij de herinrichting van de publieke ruimte van het nieuwe stationsgebied beheersing los te laten en toe-eigening door gebruikers te waarderen? Hoe richt je zo’n publieke ruimte in? Albert Herder (Studioninedots) vertelde hoe een publieke ruimte – als verlengstuk van een gebouw – verwondering kan oproepen en gastvrij kan zijn. Aan de hand van voorbeelden liet hij zien hoe goed ontworpen openbare plekken eigenheid hebben en uitnodigen tot ontmoeting.

Hilde Blank (BVR Adviseurs Ruimtelijke Ontwikkeling) vertelde wat de beste strategie is om van een stationsomgeving een inclusieve plek te maken. Hoe kun je op dit soort plekken ruimte maken voor ontmoeten, cultuur en landschap en voorkomen dat logistiek en gebouwen de overhand krijgen? Het station is dé plek is waar je ook als niet-inwoner de stad ontmoet. Vanwege dit karakter hebben stationsomgevingen grote potentie als publieke plek. Hilde Blank illustreerde dit aan de hand van de casus station Leiden.

Meer informatie

04 OKT 2022, ArchitectuurCentrum Nijmegen, LUX Nijmegen
Youtube-video-opname/debat